Kadınlar ve 6 Çince karakter

Çince karakterlerin bundan yaklaşık beş bin yıl önce oluşturulduğunu düşünürsek, o zamanlarda kadınlar ve erkeklerin eşit haklara sahip olmadıklarını söyleyebiliriz. Çinlilerin, güç dengesi üzerine fikirlerini göz önünde bulundurunca, dengeye hep önem verdiklerine şahit oluruz. Dünya üzerinde uyumun sağlanması için iki karşıt gücün var olması gerektiğini savunan Yin ve Yang anlayışının kökeni de Çin felsefesine dayanır. Yin, “negatif, pasif ve dişil” gibi anlamlara sahipken Yang, “pozitif, aktif ve eril” anlamlarını taşır. Böyle bakınca felsefede kadınlara düşen pay pek de iç açıcı sayılmaz. Kadınları ifade etmek için genelde isimlerinde; sevimli, güvenilir ya da çiçek gibi sınırlı karakterler kullanılır. Bununla birlikte, Çin kültüründe kadınlara büyük önem verilmiştir ve bu da dilin belli kısımlarına yansımıştır. Çin’in eski başkanlarından Mao Zedong’un deyimiyle,

Kadınlar gökyüzünün yarısını tutar.

Mao Zedong

Aşağıda da göreceğimiz üzere, kadın kelimesi için özel bir karakter 女 bulunurken, erkek kelimesi için kullanılan özel bir karakter bulunmamaktadır. Yaygın olarak erkekleri ifade eden 亻karakteri bulunur ancak erkeği insan olarak tanımlar ve tam olarak eril anlamını karşılamaz.

Aşağıdaki yazı da ilginizi çekebilir.

Mandarin öğrenmek için 7 Tüyo

Konudan uzaklaşmadan kadınların varlığını gösteren karakterlere bir bakalım.

姓 (Xing) Soyad

Bu karakter kadın ve yaşam 生 radikalini içerisinde barındırır. Antik Çin yazıtlarına göre, bu karakter doğduğun yer anlamına gelir. Bu da kadın radikalini içerisinde barındırmasını açıklar niteliktedir.

Örnek cümle: 你的姓名是什么?

Anlamı: [Tam adınız] nedir?

好 (Hao) İyi / Beğenmek

Bu kelime eskiden güzellik ve mükemmelliği ifade etmek için kullanılmıştır. Antik resimyazılarında bir kadının kucağında bir çocuk olduğu hâliyle resmedildiğini görürüz. Kelimenin kökeni mükemmeliyet ve bir çocuğa annelik yapmanın getirdiği tamamlanmış olma hissinden gelmektedir. Gördüğümüz üzere bir erkeğin varlığı bile söz konusu değil.

Modern Çin’de, bu karakter hâlâ yaygın olarak kullanılmaktadır ve kadın radikali barındıran kelimeler arasında en çok denk rastlayabileceğiniz karakterlerdendir.

Örnek Cümle: 面条很好吃.

Anlamı: Erişteler enfesti!

姜 (Jiang) Bir soy isim / Zencefil

M.Ö. 2000’lerde, Çin’in birçok bölgesinde kadınların güç sahibi olduğu, anaerkil toplum yapısı görülür. Bu sebepten ötürü, 姜 (jiang), 姬 (jī) ve 媙 (wēi) gibi en eski Çince soy isimlerinde kadın radikaline rastlarız. Günümüzde Çin’de, bu eski soy isimlerine sahip kişilere, bu kadar köklü bir soya sahip oldukları için, saygı gösterilir.

Aynı zamanda Çin mutfağının neredeyse her noktasında kullanılan bir baharat olan zencefil anlamına da gelir.

Örnek cümle: 我姓姜！姜是个老姓!

Anlamı: Soyadım Jiang! Eski bir soyadıdır.

威 (Wei) Güçlü / Kudretli

Bu karakter çoğunlukla güç ile bağlantılı sözcük öbeklerinde kullanılır. Kadın radikali 女 bu karakterin altına sıkıştırılmıştır. Çin’in antik Vikipedi’si sayılan《说文》yazıtlara göre, bu karakter aslında kayınvalidenin, özellikle de erkek tarafındaki anneyi ifade ederek yazılışıydı.

Örnek cümle: 这个鞭炮威力十分惊人，一定要小心!

Anlam: Bu havai fişek gerçekten çok güçlü, dikkatli olmalısın!

姿 (Zi) Yapı / Duruş

Bu kelime yapı anlamına gelirken kadın yapısına özgü olduğunu düşündürebilir. Aynı zamanda kişinin duruşunu veya tavrını temsil eden 风度 sözcük öbeğini ifade etmek için de kullanılmıştır. Aynı zamanda sanata ve yeteneğe atıfta da bulunur. Bu karakterin en eski görünümlerinden biri, görkemli anlamına gelen 雄姿 (xióng zī) ifadesiydi ve savaşçıları tanımlamak için kullanılırdı. 雄 kahramanlık anlamında kullanılır, genellikle erkek Çince isimlerinde bulunur.

Örnek cümle: 她的姿态很优美。

Anlamı: Duruşu çok zarifti.

妥 (Tuo) Güvenli, İstikrarlı, Güvenilir

Bu karakterin eski resimyazısı bir pençe 爪 ve bir kadını 女 tasvir eder. Bu, bir kadınla evlendiği zaman, erkeğin hayatında her şeyin güvenli ve istikrarlı olacağı anlamına gelirdi. Günümüzde 妥 nadiren tek başına görülür ve genellikle uygun anlamına gelen 妥当 (tuǒ dàng) veya uzlaşma anlamına gelen 妥协 (tuǒ xié) gibi ifadelerde kullanılır.

Örnek cümle: 这件事应该妥当处理.

Anlamı: Bu görev uygun bir şekilde ele alınmalıdır.