“Özür dilerim.” demek özellikle de uluslararası bir ortamda isen her zaman kolay bir şey değildir. Toplumsal bir gaf yapmamak için, Japonya’da sosyal etkileşimin önemli bir bölümü nasıl özür dileyeceğini bilmektir. Bu bir Sumimasen veya Gomennasai mıdır? Yoksa daha kibar bir şekilde mi özür dilenmelidir ? Hangi durumda neyi söylemek gerekir?
Japonlar görünür bir şekilde kendi hataları olmasa bile sorumluluk almakta hızlıdırlar. Toplu sorumluluk algıları güçlüdür, bu nedenle bir başkasının hareketi için özür dilemek oldukça yaygındır.
Sen ne kadar ciddi bir suç işlemiş olursan ol, özür dilemeyi öğrenmek önemlidir.
Bu nedenle üzgün olduğunu söylemenin 3 yararlı şekline göz atalım.
1. Sumimasen
Bu oldukça kullanışlı bir kelimedir. Sadece özür dilemek için değil; dikkati üzerimize çekmek için de kullanılmaktadır. Örneğin;
Sumimasen, eki wa doko desu ka ?
Afedersiniz, istasyon nerede acaba ?
Sumimasen, menyuu wo onegaishimasu.
Pardon, menüyü alabilir miyim ?
Tabii ki, küçük bir özür için de kullanılır.
Okurete shimatte sumimasen.
Geç kaldığım için özür dilerim.
2. Gomennasai
Gomennasai ile sumimasen bazı durumlarda birbirlerinin yerine kullanılabilir. Ama gomennasai sadece özür dilemek için kullanılmalıdır. Ek olarak sumimasen’e göre bir tık daha günlüktür. Ama aile, arkadaş veya kendin gibi insanların bulunduğu ortamlarda içten bir özür dileme şeklidir.
Daha da günlük hale getirmek için ‘gomen’ veya ‘gomen ne’ şeklinde kısaltabilirsin.
Okurete shimatte gomennasai.
Geç kaldığım için özür dilerim.
3. Shitsurei shimasu
Shitsurei shimasu kelime anlamı olarak “kabalık ettim.” veya “nezaketsizlik ediyorum.” gibi anlamlara gelmektedir. Bunun bazı örnekleri aşağıda verilmektedir.
Shitsurei shimasu.
Bu kelime bir odaya girerken veya bir kişinin özel alanına girerken söylenen “Afedersiniz, rahatsız ediyorum.” gibi kullanılmaktadır. Ayrıca bizim için bir şeyler yaparken kendi işini yapamayan garson veya otel personelleri gibi bize hizmet sunan kişilere de söylenilmektedir.
Shitsurei shimashita.
“Rahatsız ettiğim için özür dilerim.” anlamı taşımaktadır ve birisini uğraştırdığımızda kullanılmaktadır. Bunun çok daha kibar hali de bulunmaktadır ve gerçekten büyük bir dertten muzdarip olduğumuzda bize yardım eden kişiye söylenir:
Taihen shitsurei itashimashita.
Hakikaten, bak harbi özür dilerim. Çok mahçubum. (gibi)
Biz aynı zamanda sadece shitsurei de diyebiliriz. Ama bu basit ve fazlaca günlük bir dilde özür dileme şeklidir ve genellikle erkekler tarafından daha fazla kullanılmaktadır.
Shitsurei shimasu’ın son bir kullanımı da Osaki ni shiturei shimasu‘dır.
Bu cümle “izninizle” gibi bir anlam taşımaktadır ve eğer bir topluluktan veya günün sonunda ofisten ayrılan ilk kişiysek kullanmaktayız.
Japoncada özel durumlar için küçük ayrıntılara sahip, kafa karıştıran çok fazla özür dileme şekilleri vardır. Ama böyle durumlarda onların bile güçlü bir ustalığa sahip olması gerekmektedir. O yüzden kısaca biz -yabancılar için- özür dilenmesi gereken durumlarda söylenen 3 temel şekli dilimiz döndüğünce incelemiş olduk. Bundan sonrası için haydin kolay gele 🙂