Japon eriştesi yazımızda Japonya’daki en ünlü yedi erişte çeşidinden bahsedeceğiz. Japonya dışında ramen kadar bilinmeseler de, hepsinin kendine has bir cazibesi var ve lezizler! Muhtemelen çoğumuz ramenin ne olduğunu duymuşuzdur. Ne de olsa dünya çapında bir üne sahip. Bununla birlikte, ülke çapında tüketilen ramenden ziyade udon ve soba gibi çeşitli başka erişteler de bulunmakta.
Elbette bu yemekleri yemeden önce yemek çubuğunun nasıl kullanıldığını bilmekte fayda var.
Japonya’da yemek çubuğu kullanırken nelere dikkat etmeliyiz?
Aşağıdaki yazılar da hoşunuza gidecektir.
Japonya’da denemeniz gereken 8 onigiri çeşidi
8 denemeniz gereken Japon Fast Food’u
Şimdi kaldığımız yerden devam edelim!
Ramen
Söz konusu Japonya’nın en ünlü erişteleri olunca ramen’den söz etmeden geçilmez. Ramen, 1910 yılında işçi sınıfına hizmet etmek üzere Tokyo’da açılan ilk restoran olan Rairaiten‘de servis edilmeye başlandı ve kısa sürede büyük ün kazandı. O zamandan beri ramen Japonlar tarafından benimsenmiş ve her bölge kendi damak tadına uygun çeşnilerle ramenlerini özelleştirmiştir.
Hokkaido Bölgesi’nde bulunan Sapporo şehrini ziyaret edecek olursanız, umami açısından zengin etli miso sulu ve içerisinde bol miktarda çaşu (mangalda pişmiş domuz eti dilimleri), fasulye filizi, mısır bulunan ve son olarak da bambu filizleri ile taçlandırılan miso rameni kesinlikle denemelisiniz! Komşu şehir Hakodate’ye uğrarsanız, orada tavuk, deniz ürünleri ve yosunla doldurulmuş hafif, tuzlu bir ramen olan şio ramen bulabilirsiniz.
Sadece Tokyo’ya gitmeyi mi planlıyorsunuz? O zaman şoyu rameni kesinlikle denemelisiniz! İlk bakışta yoğun bir tada sahipmiş gibi duran ancak şaşırtıcı derecede hafif ve canlandırıcı olan soya soslu bir et suyundan yapılır. Peki ya Fukuoka’nın süt ve et suyunun bir arada bulunduğu, ağızda eriyen ajitama (onsen yumurtası) ile harmanlandığı tonkotsu rameni unutup geçmemiz mümkün müdür?
Yukarıda bahsedilen bu dört geleneksel tadın dışında, yeni tatlar tecrübe etmeyi tercih ediyorsanız, alışılmışın dışındaki çeşnilerle çeşitlendirilmiş ramen’leri de deneyebilirsiniz. Matcha’dan ananaslı ramen’e kadar, sadece karnınızı doyurmakla kalmayıp, ailenizle ya da arkadaşlarınızla yemek serüvenine atılabilirsiniz!
Udon
Udon eriştesinin diğer eriştelere göre kalın kesilmiş olmasının dışında, yapımı sırasında birçok kez yoğrulduğu ve esnetildiği için sakızımsı eşsiz bir tada sahiptir.
Japonya’nın doğu kesiminde, udon genellikle koyu soya sosuyla yapılan koyu kahverengi et suyuyla yenilirken, batı kesiminde hafif soya sosuyla yapılmış et suyuyla yemek daha çok tercih edilir. İki bölgede de udon’a özgü malzemeler vardır. Bunlara örnek olarak kamaboko (yarım ay şeklinde şekillendirilmiş balık köftesi), tempura (bol yağda kızartılmış sebze ve deniz ürünleri) ve taze soğan verilebilir.
Ramen’de olduğu gibi, udon eriştesinin de birçok çeşidi vardır fakat udon eriştesinin tadını çıkarabileceğiniz en iyi yer, lakabı Udon Bölgesi olan Kagava’dır. Kagava’nın yerel lezzeti olan sanuki udon eriştesi fazlasıyla sert ve sakızımsı bir tada sahiptir. Eşsiz udon çeşitlerinden bir tanesi de Okinawa sobadır. Udon değil de sobamolarak adlandırılsa da, bu erişte udonlar gibi tamamıyla beyaz undan yapılır ve domuz eti suyunda deniz yosunu, palamut balığı pulu ve kalın soki kaburga dilimleri ile servis edilir.
Soba
Karabuğday eriştesi olan soba, hoş bir kavrulmuş aromaya sahiptir. B vitamini açısından zengindir ve yağ oranı düşüktür. Bu şekilde formunu korumak isteyenler için eşsiz bir seçenektir.
Eşsiz olan bir şey varsa, o da soba’nın Japon kültüründeki yeridir. Yılbaşı akşamı toşikoşi soba yemek bir gelenektir. Soba erişteleri kırılgan bir yapıya sahiptir, bu yüzden ısırıldıklarında kolayca kırılırlar. Bu, bir önceki yılın talihsizliklerinden kopuşu ve yeni yıla güzel bir geçişi sembolize eder. Ça soba (yeşil çay ile tatlandırılmış), hegi soba (deniz yosunu ile tatlandırılmış) ve jinenjo soba (yam unu ile tatlandırılmış) gibi değişik çeşitleri oldukça yaygındır.
Ayrıca sobanın hem sıcak hem de soğuk olarak tüketildiğine şahit olabilirsiniz. Soğuk sobanın en ikonik örneği İvate’deki vanko sobadır. Katılmak isterseniz, küçük bir yarışma tadında bir etkinlik vardır. Size çok sayıda küçük soğuk soba kâsesi içeren bir tepsi verilir ve elinizden geldiğince fazlasını bitirmeniz beklenir. Kadınların genellikle yaklaşık 40 kâse bitirebileceği, erkeklerde ise bu sayının 70’e kadar çıkabileceği söylenir.
Hiyashi Chuka
Japonya’da yaz günleri fazlasıyla sıcak ve nemlidir, bu yüzden biraz ferahlamak isterseniz, susamlı miso sosuyla servis edilen soğutulmuş bir Çin eriştesi olan hiyaşi çukayı denemelisiniz.
Adının aksine bu eriştenin anavatanı Çin değildir. Bazılarına göre hiyaşi çuka Tokyo’daki Yosuko Saikan adlı bir Çin restoranının sahibi tarafından bulunmuştur. Söylentilere göre, Fuji Dağı’nı andıracak soğuk bir ramen yapmak istemişti. Bununla birlikte, diğer gurmeler tarafından iddia edildiğine göre, hiyaşi çuka ilk olarak Sendai’deki Ryu-tei adlı bir ramen dükkânı tarafından, sıcak ramen eriştesi yaz aylarında iyi satmadığı için müşteri çekmenin bir yolu olarak yapılmıştı.
Hikâyelerden hangisine inanmayı seçmek size kalmış ama hiyaşi çuka’nın göze hitap eden bir şölen olduğuna şüphe yok! Dilimlenmiş Tamagoyaki (omlet), ince salatalık dilimleri, kırmızı zencefil, domates, tavuk eti ve jambon gibi çeşitli renkli malzemelerle hazırlanır. Eriştenizin tadını vinegret sosu veya susam sosu ile yoğunlaştırabilirsiniz. Hatta, Tokai bölgesinde yapıldığı gibi, mayonez ekleyerek işleri abartabilirsiniz!
Somen
Hiyaşi çuka’nın yanı sıra yazın tadını çıkarabileceğiniz bir başka Japon erişte lezzeti de somendir.
Ortaya çıktığı zamanlarda, Kamakura Dönemi’nde (1185-1333) sadece zenginler tarafından özel günlerde tüketilen bir erişte türüydü. Daha sonra Muromaçi Dönemi’nde (1336-1573), Budist tapınakları tarafından hafif bir yemek olarak servis edilmeye başlandı. Bu sayede somen, işçi sınıfında da ün kazandı ve sonunda bu erişte, bugün birçok Japon’un severek tükettiği bir enfes bir yaz yemeği hâline geldi.
Bazı erişteler genellikle içinde buz küpleri olan soğuk su dolu bir kapta servis edilir. Pürüzsüz ve ipeksi dokularını korumak için üzerlerine hafifçe yağ sürülür. Yanında servis edilen soya sosu tabanlı sosa batırın ve çırptıktan sonra tadını çıkarın!
Yemeğinizle oynamanın kötü olmayan bir tarafı da var. Nagaşi somen denilen yöntemde somen erişteleri, akan soğuk suyun olduğu uzun bambu kanallarına yerleştirilir. Bu erişteleri yemek için, yemek çubuğuyla onları yakalamanız gerektiği için, yemek çubuğu kullanmada usta olmanız gerekiyor!
Okinava, Japonya’nın geri kalanından biraz farklıdır çünkü somen orada sıcak servis edilir. Okinava’yı ziyaret etme şansınız olursa, tavada kızartılmış somen eriştesi ve enfes yudumluk tofu ve çeşitli sebzelerle doldurulmuş somen çampuruyu denemeyi unutmayın.
Yakisoba
Yakisoba; domuz eti, lahana, pırasa, zencefil ve deniz yosunu gibi malzemelerin birbirleriyle lezzetli bir harman oluşturduğu tavada kızartılan klasik bir Japon eriştesidir. Worcestershire ve istiridye sosu lezzetlerini bir araya getiren, tatlı ve tuzlunun aynı anda tecrübe edildiği bu tat bağımlı yapabilir, bizden söylemesi!
Yakisoba, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Japon mutfağında kendini gösterdi. O zamanlar un olağanüstü derecede pahalıydı, bu yüzden insanlar lahana kullanarak eriştelerini doldururdu. Soya sosu başta sadece tatlandırma için kullanılmış olsa da, lahananın suyu tadı seyrelttiği için sonradan Worcestershire sosu, soya sosunun yerini aldı. Yakisoba’nın yapımı diğer eriştelere göre fazlasıyla ucuzdu, bu nedenle işçi sınıfı arasında hızla popülerlik kazandı ve Japon halkının yemek masalarında kalıcı bir yere sahip oldu.
Yakisoba yemek için en iyi zamanlardan birisi, geleneksel bir Japon festivaline denk geldiğiniz zamandır. Yukata’nızı giyip ve teppanyaki ocakta ızgara yapılan yakisobanın lezzetli aromasının yanı sıra festivalin de tadını çıkarabilirsiniz!
Sara Udon
Nagazaki’nin ünlü bir lezzeti olan sara udon aslında bir udon eriştesi değildir. Bol yağda kızartılmış bir eriştedir. Nagazaki, Japonya’nın kendisini dış dünyaya kapattığı sakoku döneminde (1603-1868) Çinli tüccarlara kapılarını açan birkaç şehirden birisiydi. Çin usulü kızarmış eriştelerini gördükten sonra bu durum Japonlara erişteye kendi yorumlarını katmaları için ilham oldu ve bugünkü sara udon ortaya çıktı.
Bazı restoranlar, kıtır bir kıvam almasını istedikleri için yumurtalı ince erişte kullanır. Bazıları da kalın tavada kızartılmış Çin eriştesi kullanabilir. Hangisini tercih ederseniz edin, asıl önemli olan sara udon’un malzemeleridir. Genellikle kamaboko, karides, domuz eti, lahana ve fasulye filizi gibi çok çeşitli bir içeriği vardır. Lezzetli bir et suyuyla dolu, enfes, besleyici bir yemektir.
Erişte, Japonya’da en sevilen yiyeceklerden birisidir ve bu yazıda da gördüğünüz üzere, sayısız yapım ve tüketim şekli vardır. Kışın en soğuk günlerinde sıcak ya da Japonya’nın sıcak ve nemli yazının ortasında soğuk olarak tadını çıkarın. Kıtır eriştelerinizi hızlıca ya da şişkin eriştelerinizi uzun uzun çiğneyerek yiyin. Seçim size kalmış! Ama bu yazıdaki eriştelerden birini henüz tatmadıysanız, Japonya’ya yolunuz düşerse isimlerini not düşmeyi unutmayın!
