Sonbahar Ortası Festivali veya Çin’de bilinen hali ile Ay Festivali 中秋节 (Zhōng Qiū Jié), ay takviminde 8. ayın 15. günüdür. Bu, güneş takviminde Eylül veya Ekim aylarına denk gelir. Sonbahar Ortası Festivali bir hasat festivali olarak kabul edilir ve bazı insanlar Amerikan kültüründeki Şükran Günü ile bile karşılaştırırlar.
Ailelerin yeniden bir araya gelmesi için bir zamandır ve birçok Çinli kendi memleketlerine geri döner. Ay, bu günde en dolu şeklindedir ve bu daire Çin kültüründe “yeniden birleşme” anlamına gelmektedir. Birleşme “团圆 (tuán yuán)” ve “圆 (yuán)” “yuvarlak” anlamına gelmektedir.
CHANG’E EFSANESİ
Çin’deki her tatilin arkasında bir hikaye vardır (yamyamlık gibi biraz ürpertici olsa bile) ve Sonbahar Ortası Festivali en ikonik olan hikayelerden birine sahiptir. Geleneksel olarak, bu, Çin halkının Ay’a ibadet ettiği ve kutladığı bir gündür. Ay tanrıçasını anlatan efsane Chang‘E’nin birkaç versiyonu vardır. Versiyonlardan biri şu şekilde:
Bir gün olağanüstü bir olay gerçekleşti – bir tane yerine gökyüzünde 10 güneş doğdu, dünyayı alevler sardı. Uzman bir okçu olan Houyi, dünyayı kurtarmaya çalışmak için öne çıktı. Başarıyla güneşlerin dokuzunu vurdu ve kahraman ilan edildi. Sonunda kral oldu ve Chang’e adında güzel bir kadınla evlendi. Fakat Houyi açgözlü ve zalim bir yönetici olmaya başlamıştı. Yaşamını uzatmak için bir iksir emrederek ölümsüzlüğü aradı. Chang’e geldiğinde iksir, tek bir hap şeklinde neredeyse hazırdı. Chang’e hapı bilerek yuttu, böylece Houyi ölümsüz olamayacak ve sonsuza dek insanlara acı çektiremeyecekti . Karısının peşinden koşan Kral Houyi çok öfkelenmişti. Chang’e kaçmaya çalışırken, sarayın tepesindeki bir odanın penceresinden atladı ve düşmek yerine gökyüzünde Ay’a doğru süzüldü.
Chang’e o zamandan beri eşi olarak dev bir yeşim tavşanı ile ayda yaşadı. Ayın gölgesinde, tarçın ağacının altında bir tavşan şeklini görebilirsiniz. Chang’e öyküsü, Çin kültürünün çok büyük bir parçasıdır öyle ki Pekin’de son üç ay yörüngesine sırasıyla Chang’e I, Chang’e II ve Chang’e III denildi. Çin’in ay taşıtının ismi de 玉兔 (yù tù), “Yeşim Tavşan” olarak seçildi.
Sonbahar Ortası Festivali, Çin tatlısı olan Ay Keklerini yemek için uygun bir zamandır. New York Times makalesinde, Ay Kekleri’nin yılda 2 milyar dolarlık bir endüstri olduğu tahmin ediliyor.
Ay Keki kesinlikle kazanılmış bir tat. Lotus çekirdeği ezmesi veya kırmızı fasulye ezmesi gibi yoğun bir dolgu maddesiyle doldurulmuş tatlı ve tuzlu, yapışkan hamur işidir. Dolunayı sembolize etmek için genellikle ortasında tuzlu bir yumurta sarısı vardır.
Bugünlerde, günümüzde yapılan Ay Kekleri, geleneksel tatları sevmeyenler arasında bile popüler. Kahve devi Starbucks ve Alman dondurma markası Haagen Dazs gibi küresel zincirler bile kendi Ay keki versiyonlarını piyasaya sürdüler. Haagen Dazs’ın Ay Keki aslında dondurma ile yapılır.
Sevdiklerinizle birlikte Ay Keki’nin tadını çıkaramasanız bile, en azından dışarı çıkıp dolunaya bakabilirsiniz. Belki Ay Tanrıçası’na denk gelirsiniz.