Bu derste wa ve ga’ya değinecek ve kullanım alanlarından bahsedeceğim. Japoncadaki en temel konulardan biridir. Çok dikkatli bir şekilde çalışın.

Wa ve ga edatları Japonca öğrenenlerin en çok hata yaptığı konulardır. Önce biraz özelliklerinden bahsedelim. Wa’nın en önemli işlevi bildiğiniz gibi cümlenin konusunu belirlemektir. Şu an şunun hakkında konuşuyoruz manası katar cümleye. Mesela ilk başlarda watashi wa – benim hakkımda demiştik.

Kendimden bahsettiğimi vurguluyordum. Yani o an ne yaptığımı, durumumu vs vurguluyorum.

Bir cümlede WA varken WA’nın solunda yer alan OLAY/İSİM vurgulanır.

Bir cümlede GA varken GA’nın sağında yer alan OLAY/İSİM vurgulanır.

WATASHİ wa ikimasu – BEN gidiyorum

SEN ne yapıyorsun’un cevabıdır. Vurgulanan ne yaptığımız değil. Biziz.

Watashi ga İKIMASU – Ben GİDİYORUM

Sen ne YAPIYORSUN’un cevabıdır. Vurgulanan eylemi yapan değil. Vurgulanan gitme eylemi.

Genel olarak Japonca’da bir cümlede sadece özne ve yüklem var ise olumlu cümlelerde ga, olumsuz da ise wa kullanılır.

Watashi ga ikimasu – Ben gideceğim.

Watashi wa ikimasen – Ben gitmeyeceğim.

Wa ve ga’nın cümle içerisindeki kullanımları

GA – Bilinmeyen ya da yeni açıklanan, yeni açıklanacak bir şey için kullanılır.

WA – Geneldir. Herkes tarafından bilinen şeyler için kullanılır.

Mesela mahallenizde bir trafik kazası oldu. Bu haberi verirken yeni olduğu için ga kullanılır. Yaygınlaşınca yani bilinince, kaza deyince insanların aklına o kaza gelince, o kazadan wa ile bahsedilir. Birisi geldi dedi ki:

Yukarıdaki cümlede kaza yeni olduğu için ga kullandık. Eğer kazada ölen veya yaralanan olsa idi onlardan bahsetmek için de ga kullanılmalıydı. Çünkü yeni bir haber bu. Artık kazadan herkesin haberi var. Jiko wa… diyebilecek konumdayız. Ama mesela hastanedeki yaralının öldüğünü öğrendik. Diyelim ki 3 kişi öldü. Bu durumda karşımıza şu şekilde bir yapı çıkacak.

Başka bir örnek:

Yukarıdaki cümlede wa kullandığıma göre Akira’yı herkes tanıyor.

Yukarıdaki cümlede ise ga kullanarak yeni bir bilgi verdik. Akira diye biri var ve herkes onu tanımıyor. Ga kullandığımız için, herhangi bir Akira, herkesin tanımadığı bir Akira’dan bahsetmiş oluyorum.

GA, tarif amaçlı da kullanılır.
WA ise tarif edilenin özelliğinden bahsederken kullanılır.

Yukarıdaki cümlede hiç araba görmemiş birisine mesela ufak bir çocuğa arabayı tanıttım. Elimle gösterdim ve dedim ki bu bir arabadır. Yani çocuğa yeni bir bilgi vererek arabayı tarif ettim.

Çocuk artık arabanın ne olduğunu bildiğine göre ben arabadan bahsedeceğim zaman wa kullanabilirim. İlk derslerimizde demiştik ki wa’dan sonra gelen, wa’nın öncesinde yer alan hakkında bilgi verir. Yukarıda arabanın rengi hakkında bilgi veriyorum. Yani arabanın bir özelliğinden bahsediyorum.

Ga edatının kullanımı

Aşağıda ga edatının en çok kullanıldığı yerleri yazdım. Bunlar dışında da kullanılan bir kaç yer var. Ama bunlar fazlasıyla yeterlidir. Aşağıdaki yapıların tamamını bu eğitimde öğreneceksiniz.

1) Cümlede özne ve yüklem arasında başka sözcük yok ve olumlu bir yapı ise genellikle ga edatı kullanılır.

2) Yeni bir haber verirken kullanılır.

3) Soru sözcüklerinden sonra her zaman ga gelir.

4) Anlamak, gerekmek gibi zihinsel eylemler ga edatı ile anlatılır.

5) Sevmek, nefret etmek, arzu etmek gibi duygular ga ile anlatılır.

6) Fiilin yeterlilik çekimi ga edatı ile kullanılır.

7) Varlık, yokluk ifadelerinde ga kullanılır.

8) …mışlığım var derken ga kullanılır.

9) En üstünlük cümlelerinde ga edatı kullanılır.

10) Bir eylemi kimin yaptığını belirtirken kullanılır.

Dünyanın her yerinde Japonca öğrenen herkesin zorluk çektiği bir konuydu bu. Mümkün olduğunca temel ve açık bir şekilde yazdım. Bu 9 kuralı iyi öğrenirseniz çok rahat konuşabileceksiniz. Bu 9 kuralın dışında da kurallar var. Ama bunlar şuan yeterli. Gelelim deyişimize 🙂

Kyoto üniversitesinin önünde kamihatecho otobüs durağı var. Bir gün orada otobüs beklerken bisikletle giden bir kız bisikletten düştü.

Yanına giden bir Japon da ona dediki: daijoubu?

Bunu derken soru aksanı ile sordu. Yani iyi misin diye sormak istedi. Düşen kız da cevap olarak: daijoubu, daijoubu arigatou (iyiyim iyi, teşekkürler) dedi. Genel olarak iyiyim demenin en kısa ve muhtemelen en çok kullanılan kalıbıdır daijoubu. Hasta olduğunuzda iyiyim demek için daijoubu diyebilirsiniz mesela. Daha önceki derste ogenki desu ka ile nasılsın diye sormuştuk. Ona cevap olarak daijoubu demeyiz. Genki desu deriz.